La asociación IRMANDADE DA SANIDADE GALEGA (ISAGA) ha organizado este pasado fin de semana un homenaje al Dr. Antón Beiras García (1915-1968)en Vigo. Reproducimos a continuación algunos artículos (uno de Manuel Bragado en Faro de Vigo y otro del dr. Sánchez Salorio en La Voz de Galicia) aparecidos en prensa acerca de este oftalmólogo vigués que fue un activo antifranquista ( con militancias en el PC y en el galeguismo cultural).
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
http://www.farodevigo.es/opinion/2013/03/04/doutor-anton-beiras/767571.html
Doutor Antón Beiras
Manuel Bragado
04.03.2013 | 07:30
Foi moi oportuna a homenaxe da Irmandade da Sanidade Galega e o Colexio Oficial de Médicos da provincia de Pontevedra en memoria da figura humana e intelectual do doutor Antón Beiras García. Dende o sábado, unha placa no número 22 da rúa Policarpo Sanz, onde tivo no primeiro piso a súa consulta, lembrará a figura deste oftalmólogo galeguista falecido hai corenta e cinco anos. Foi o doutor Antón Beiras un comprometido militante antifranquista nas filas do Partido Comunista, amante do deporte da vela na ría nosa a bordo do seu bote de madeira "Ultreia", membro do primeiro consello de administración da editorial Galaxia, investigador destacadísimo no eido da Estraboloxía e creador do sinoptóforo de televisión, que bautizou con retranca como "Vigoscopio". O mesmo Beiras a quen moitos vigueses lembrarán polo feito de ser o compañeiro da pedagoga Antía Cal, a fundadora do Colexio Rosalía de Castro, outra figura extraordinaria e irrepetible.
Pertencente á xeración das Mocidades Galeguistas, viviu Beiras durante a Guerra Civil e os anos de dura Posguerra o drama interior dos galeguistas organizados que nunca renunciaron ás súas conviccións. Instalado en Vigo dende o ano 1950, dúas iconas presidían a súa consulta no primeiro piso do edificio Sanchón (o mesmo onde no terceiro tiña as súas oficinas a revista "Industrias Pesqueras" de Valentín Paz Andrade), unha fotografía do doutor Nóvoa Santos e unha estatuíña de Castelao, que acabara de finar en Buenos Aires. Ambas pezas que amosaban as dúas angueiras que moveron a súa vida, o seu inequívoco afán como investigador médico e o seu compromiso coa lingua e cultura de Galicia. Actividades que Beiras soubo integrar con enorme coherencia no seu comportamento familiar, social e profesional. Emporiso, a familia Beiras-Cal foi, probablemente, a primeira en educar aos seus fillos en galego, como o doutor Beiras foi tamén o primeiro en publicar en galego un texto científico tras o alzamento franquista, un auténtica proeza para aquel ano 1958, no que Ramón Otero Pedrayo impartira a súa primeira clase en galego (dende 1936), no día da súa xubilación como catedrático da Universidade de Santiago.
Abraia hoxe a lucidez argumentativa daquel artigo, "Ensaios para mellorar os resultados terapéuticos no estrabismo", publicado en "Referatas", a revista da Academia Médico Quirúrgica de Vigo. Antón Beiras defendía no seu limiar a lingua galega como "vehículo axeitado para ser instrumento de todos os saberes", ao tempo que salientaba as achegas dos médicos ao labor da súa promoción, citando a doutores como Pondal, Leiras Pulpeiro, Rodríguez Seoane ou ao propio Castelao. Neste artigo, o doutor Beiras propoñía que os médicos "honrasen a propia fala, escribindo nela as súas observacións e experimentos", así como tratando de expresarse en galego cos seus pacientes coa intención de "identificarse e chegar ao pobo que pertencen, sen renunciar, ao senso universal da ciencia". Ambas propostas normalizadoras para a nosa lingua que, transcorridos cincuenta e cinco anos, non perderon vixencia ningunha.
Outra grande proeza do doutor Beiras foi a creación do Vigoscopio, co que culminou a súa investigación do tratamento do estrabismo, a doenza do ollo virollo, mediante o tacto, seguindo as teorías do oftalmólogo polaco doutor Starkiewicz, sen fármacos nin intervención cirúrxica. Unha achega relatada con todo detalle por Alejandro Otero Davila, un dos seus colaboradores máis achegados, en "Antón Beiras. La mirada certera" (2009), un libro esencial para profundizar na figura do oftalmólogo galeguista. Unha tarefa de investigación aplicada que iniciara coa creación doutros aparellos como o quinepleoscopio (1958) e que culminou cos diversos prototipos do sinoptóforo de televisión (Vigoscopio), o primeiro presentado en 1963 no Congreso de Telecomunicacións realizado en Madrid, o segundo no Congreso Internacional de Oftalmoloxía celebrado en París en 1965 e o terceiro e cuarto, o definitivo, nos anos 66 e 67, cando xa estaba instalado na Clínica-Taller do Colexio Hogar de San Roque. Os primeiros traballos desenvolvéronse nas instalacións da ETEA en Teis, daquela na punta do traballos das telecomunicacións, contando co financiamento da Caixa de Aforros de Vigo, que quedou coa patente e coa propiedade dos aparellos. Seguro que non debeu ser doado ao doutor Beiras convencer ao alcalde Portanet e aos responsables da caixa de que "a investigación non é un gasto, senón un investimento de futuro, imprescindible para o progreso da humanidade", argumentos do investigador humanista que non perderon vixencia. Antón Beiras, o iluminado, como foi despedido agarimeiramente en "Faro de Vigo" por Darío Álvarez Blázquez, merece toda a nosa admiración.
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++
La Voz de Galicia
01/03/2013
A Irmandade da Sanidade Galega celebra en Vigo un acto na honra de Antón Beiras.
Manuel Sánchez SalorioE pídeme unhas verbas sobre quen foi o meu amigo e tamén compañeiro de aventuras e desventuras naquela súa orixinal invención para tratar o estrabismo que o propio Antón bautizou como Vigoscopio. Se agora pecho os ollos e abro a porta ao fluír das lembranzas, Antón aparece como un varón maduro, mesmo atlético, que non para de moverse. Movendo sempre aqueles seus ollos de miope, explorando incesantes todo o seu arredor. Lembro tamén e sobre todo a súa simpatía e a súa vitalidade. Esa forma particular da vitalidade que é a enerxía. Beiras era compacto, obstinado, enérxico e moi seguro de si mesmo pero a súa personalidade nada tiña que ver coa que é propia dun tipo duro. A solidariedade cos demais e mesmo as veces unha inesperada tenrura rompían ese posible perfil de dureza.
A capacidade de comunicación cos demais facía que esa súa vitalidade fora contaxiosa. Resulta ben curioso o que nos ocorre no trato cos demais. Benedetto Croce deixou dito que «pelma é aquel que nos quita a soidade sen darnos a compañía». Hai persoas que tan só saudalas percibimos que dentro de nós o ánimo se volve máis forte e que nos medran as ganas de vivir e de facer cousas importantes. Pola contra, hai outras que con só velas éntranos un xeito de preguiza.
Antón Beiras era o prototipo desa vitalidade contaxiosa. E iso era o que o facía orixinal, irrepetible. Nas conversas con Eckerman hai un momento no que se conta a visita de Napoleón a Goethe en Weimar. Eckerman pregunta: ¿cómo era, que aspecto tiña? E Goethe contesta: era sempre el, se vía que era el. Iso é todo. Valeu a pena telo coñecido.
Se alguén me preguntase como era Antón Beiras eu tamén diría: era el, sempre se vía que era el. Non se parecía a ninguén. Valeu a pena telo coñecido.
Antón foi o primeiro galeguista optimista que eu coñecín. Despois souben que tiña sufrido persecución e cadea pero endexamais o seu discurso foi o da queixa ou do vitimismo. Un día regaloume un exemplar da primeira edición de Sempre en Galiza. Agora búscoa na biblioteca e leo a dedicatoria: «A M.S.S. nestes días de alboradas dos pobos do mundo. Fraternalmente». Esa era a fonte da enerxía da Antón Beiras: a fe e a esperanza na alborada. Porque foi el quen -¡hai máis de cincuenta anos!- me fixo entender o que Sempre en Galiza significa. Sempre Antón Beiras andará pola miña memoria e o meu corazón.
+++++++++++++++
No hay comentarios:
Publicar un comentario