A Irmandade da Sanidade Galega (ISAGA) homenaxea ao doutor Darío Álvarez Blázquez (en Tui-Pontevedra, 25 /10/2025)
A figura do doutor Dario Álvarez Blázquez (1910-1979), creador dunha saga familiar galeguista, comprometido coa loita antifranquista, será recordada proximamente nunha homenaxe que prepara a Irmandade da Sanidade Galega na súa cidade natal de Tui. Será unha nova oportunidade para poñer en valor o exercicio da medicina cos valores do humanismo e o galeguismo.
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
Homenaxe ao doutor Darío Álvarez Blázquez
Xosé González Martínez
Faro de Vigo, 22 OCT 2025.
A Irmandade da Sanidade Galega (Isaga) vai celebrar o próximo día 25 en Tui unha homenaxe ao médico, galeguista e humanista don Darío Álvarez Blázquez. O acto terá unha parte académica no Auditorio Municipal Espazo Cultural ás 12.00 horas, e inmediatamente despois, nos Xardíns dos Álvarez Blázquez, develarase unha peza en bronce coa súa efixie elaborada polo escultor José Molares.
Falar do doutor Darío Álvarez Blázquez en Tui é falar dunha saga familiar fundada polo seu pai, tamén médico, don Darío Álvarez Limeses fusilado pola barbarie franquista o 30 de outubro de 1936. Foron días, meses de terror que deixaron unha forte pegada emocional na súa familia que vivíu coa raiba e impotencia aquel luctoso suceso.
Coñecín ao doutor Darío Álvarez Blázquez en 1965 nunha tertulia que se celebraba na rebotica de Domingo Fernández del Riego na rúa do Príncipe. Daqueles demorados parladoiros souben as vicisitudes polas que tivo que pasar a súa familia. Sempre o aseñorei. Para min era don Darío. Sen embargo, aos seus irmáns Xosé María, Emilio e Álvaro, que tamén tratei moito, atuavaos (tratábaos de ti).
Don Darío e os seus irmáns formaban unha piña familiar da que tamén formaban parte os seus fillos e sobriños. El era o pater familias de todos eles. Foi moi respetado polos galeguistas de Galicia do seu tempo. Participaba cos seus irmáns en proxectos culturais como Edicións Castrelos, que dirixía Xosé María, e da Serigrafía Galega, a primeira industria artesanal no seu xénero que houbo en Galicia, rexentada por Álvaro. Do seu obradoiro sairon as pegatinas que levaban moitos automóbiles demandando «Galego na escola» e «Falemos galego», e infinidade de serigrafías de obras dos pintores galegos máis afamados naqueles anos. Nalgún momento homenaxearemolo. De Emilio, que foi chanceler do Consulado da República Oriental do Uruguai en Vigo temos que dicir que deixou gratas lembranzas nas moreas de galegos emigrados a aquel país.
O que sempre admirei do doutor Darío Álvarez Blázquez foi a enteireza que amosaba na defensa dos principios democráticos e galeguistas. Tiven ocasión de coñecer en 1981 a dona Josefa Garcia Segret á que lle fusilaran o seu home, mestres ambos os dous no concello de Tomiño. A dona Josefa, que tiña unha condea de pena de morte, salvouna do pelotón de fusilamento don Darío certificando a súa gravidez para impedir a execución da sentenza. Como o tempo pasaba e a mentira non se podía seguir mantendo máis tempo, acudíu don Darío á prisión de Tui solicitando permiso para visitar á presidiaria. Cunha enteireza propia dunha persoa con altos valores morais extendeu unha certificación sen tremerlle o pulso na que acreditaba que a reclusa acababa de abortar. O director do presidio acreditou na certificación. Daquela aventura solidaria salvaron as vidas don Darío e dona Josefa á que logo lle conmutaron a pena de morte por outra perpetua. Esta historia deixouna escrita nas súas memorias Abajo las dictaduras!.
Hai que ter moitas conviccións éticas para arriscar tanto naquela actuación que ben lle puidera custar tamén a el a vida. A súa afouteza permitíulle participar nunha rede de axuda a fuxidos do franquismo. De todo isto deixou constancia nunha serie de artigos publicados pouco antes do seu falecemento. No ano 1947 estivo preso no cárcere de Vigo cos escritores Francisco Fernández del Riego e Valentín Paz-Andrade, co avogado Roberto González Pastoriza, o médico Ramón Baltar e o rexistrador da propiedade Alejandro Otero por militaren na UIL (Unión de Intelectuais Libres).
Os seus fillos Alfonso (avogado) e Darío (cardiólogo), grandes amigos meus, tributáronlle sempre ao seu proxenitor un profundo cariño e sinceira admiración.
Ambos os dous foron presidentes da Asociación Cultural de Vigo sendo eu secretario. Moitas veces, anos despois, cando lembrabamos aquelas escenas esperpénticas protagonizadas polos policias da Brigada Político-Social en todos os actos culturais programados ainda nos alporizaban. Situábanse os catro ou cinco que eran no fondo do local na derradeira fileira de sillas e ás veces erguíanse para ameazar en alta voz: «Le advierto al conferenciante que se está saliendo del guion autorizado por el Gobierno Civil. Si sigue haciéndolo suspenderemos la conferencia y lo llevaremos detenido a Comisaria».
Imaxine o lector e lectora a situación violenta que creaban aqueles energúmenos na sala. Don Darío e os seus irmáns, case sempre presentes, sentían o arreguizo que tiñan metido a lume no corpo despois das desgrazas polas que tiveran que pasar. Por certo, arrepentínme de terlle pedido a Xosé María Álvarez Blázquez un posto de traballo para un poeta xa falecido, que tivo covardía de escribir un gabancioso poema dedicado a Franco que empezaba así: «A ti, meu Xeneral e Caudillo de España». Cando Xosé María soubo da súa publicación nunha revista da 8ª Rexión Militar, falou cos seus irmáns, que recibiron a noticia con moitísima tristura. Xosé María chamoume para que fose velo á editorial. Recibíume chorando. «Mira, le isto, díxome, non podo soportar o comportamento deste rapaz». Decontado citei ao poeta e despois de pedirlle explicacións polo feito, e non satisfacerme, expulsámolo da UPG. Algún día terei que contar como determinados próceres do nacionalismo o rehabilitaron e reintegraron na organización dous anos despois. A don Darío débeselle que as primeiras misas en galego se puidesen oficiar nos templos das monxas do Asilo e das Trinitarias, das que el era médico, ata que as inxerencias hostís do bispo da diocese de Tui-Vigo, Frei José López Ortíz, que ostentaba ao tempo o emprego de xeneral castrense, obrigoulles ás relixiosas que impedísen as celebracións litúrxicas en galego nas súas igrexas. «Don Darío, lo sentimos mucho , pero nosotras debemos obediencia al señor obispo», dixéronlle.
O monumento coa efixie en bronce de Don Darío Álvarez Blázquez permanecerá para sempre no seu Tui natal para perpetuar a súa modélica memoria para exemplo dos tudenses.
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
 |
| https://www.gciencia.com/retro/manual-50-anos-compila-enfermidades-frecuentes-pescadores/ |
PERFIL BIOGRÁFICO DO Dr. DARÍO ÁLVAREZ BLÁZQUEZ
ESTUDIOS E PROFESIÓN
Nacéu en Tui o 30 de setembro de 1910. Morre en Vigo na súa consulta o 7 de xuño de 1979. Estudióu o bachelerato, por ensino oficial, no Instituto de Segunda Enseñanza de Pontevedra.
Licencióuse en Mediciña e Ciruxía, por Santiago de Compostela, no curso 1931-1932. Doctoróuse pola mesma Universidade (sobresaliente "cum laude"), defendendo a tesis (8-6-1960) "La vida y la obra del célebre médico Francisco Sánchez, "El escéptico", profesor en Toulouse, 1550-1623".
Deantes realizóu o examen de grado (10-6-1950), con la calificación de sobresaliente.
Cursóu en Madrid, no Hospital de San Carlos, baixo a dirección do Dr. Don Carlos Díaz, as especialidades de pulmón e corazón. Obtivo os títulos correspondentes de Médico Especialista do Aparato Circulatorio e de Médico Especialista do Aparato Respiratorio, por O.O.M.M. de 15-11-1962.
Foi Tsiólogo por oposición do Patronato Nacional Antituberculoso e desempeñóu, dende 1936, a plaza de Tisiólogo do Centro Secundario de Hixiene rural de A Guardia.
No ano 1939 emprencipióu os estudios da Facultad de Ciencias Quimicas, en Santiago de Compostela.
Exercéu a profesión en Tui, dende 1932 a 1942, ano en que se trasladóu a Vigo, ao frente de toda a súa familia.
En 1940 leva a cabo un Curso de Tisioloxía no Sanatorio Briñas, de Bilbao.
Poseía o diploma de Inspector Munipal de Sanidad ( A Coruña 30-12-1932).
Foi médico, por oposición, de Asistencia Pública Domiciliaria, con exercicio durante máis de dez anos nesta actividade.
En Tui foi médico civil da dotación da lancha cañonera " Cabo Fradera".
Tamén en Tui foi Profesor Auxiliar de Cátedra de Cencias Naturales do Instituto de Segunda Enseñanza.
Dende o 21 de marzal de 1942 hastra a súa morte exercéu a Medicina en Vigo, a partir do seu primeiro empleo como médico da empresa "Talleres Luis Iglesias".
Foi Médico Xefe do Servicio do Aparato Respiratorio no Hospital da Cruz Roxa en Vigo.
De 1960 a 1966 foi Profesor Axudante de clases prácticas da asignatura "Historia de la Medicina" na "Escuela de Asistentes Técnicos Sanitarios", en Vigo.
Obtivo o título de Médico de Empresa en 1966, exercendo como tal ao servicio de varias entidades.
Foi Médico Xeneral da Seguridade Social, destinado aos beneficiarios da "Mutualidad Laboral de Empleadas del Hogar", dende 1960 deica a súa morte.
Médico-Asesor de "Pescanova, S.A." hastra que se xubilóu.
Foi socio fundador de I.M.E.C.O.S.A.
Foi Médico dos Consulados en Vigo dos EEUU. de Norteamérica, da República Oriental del Uruguay e da República de Venezuela.
De de Tui asimesmo foi Médico de diversas comunidades que lle acretaron longamente a súa confianza: As "Franciscanas de Clausura" do Convento de Tui;"Las Hijas de Jesús", de Vigo; as "Madres Doroteas" de Tui e Vigo; as "Hermanitas del Asilo de los Ancianos Desamparados; os "Hermanos Misioneros de la Casa de Reposo de Nuestra Señora de la Salud" de Teis-Vigo, e, entre outros, de un colectivo étnico: a comunidade xitana de Vigo e seu entorno.
****
SOCIEDADES
Socio Numerario da "Asociación de Especialistas de Enfermedades del Tórax de Galicia", 1956.
Membro Corresponsal da " Real Academia de Medicina y Cirugía de Sevilla", nombramento obtido en concurso, 1958.
Fundador da " Sociedad Española de Historia de la Medicina, 1961.
Membro correspondente da Real Academia Gallega, 27-2-1967.
Socio Corresponsal da "Academia Médico Quirúrgica de Santiago de Compostela"1969.
Membro Corresponsal da "Sociedad de Médicos, Escritores y Artistas", 1969. Numerario dende 1-10- 1975.
Membro de número da " Sociedad Española de Medicina y Seguridad del Trabajo", 1970.
Socio de número da "Academia Médico-Quirúrgica de Vigo" e socio de Honor.
C O N G R E S O S
Curso intensivo sobre "Medicina del Trabajo en la Industria Pesquera" Madrid, 1966.
Participación activa nas "Terceras Jornadas Médicas Galaico-Portuguesas", Vigo 1968.
Distinción ao "Mérito Científico· pola asúa aportación ao "Sexto Congreso Nacional de Medicina y Seguridad del Trabajo", Vigo, 1971.
Miembro Titular, pola súa aportación, ao "XII Congreso Argentino de Anestesiología" Buenos Aires, 1971.
Asistencia activa ao "XII Congreso Internacional del Cáncer", Buenos Aires, 1978.
PUBLICACIÓNS E CONFERENCIAS CIENTÍFICAS
Necesidades y posibilidades de la lucha antituberculosa en España", Tui, 31-12-1936.del Metil-Propil-Fenol en la neumonía", Tui, 1938.
"Farmacología de la Viríasis". Comunicación no Symposium sobre Viríasis, Academia Médico-Quirúrgica de Vigo, 1959
Francisco Sánchez ·El Escéptico". Un gallego precursor". Pontevedra. Publicaciones de El Museo, 1964.
"Carta de un Médico a los Pescadores". Vigo, primera edición, agosto 1965; segunda edición, San Xoan,1967.
"Sugerencias etiológicas en torno a la paro-amiloidosis portuguesa". Terceras Jornadas Médicas Galaico-Portuguesas. Vigo, 1968.
"Patología específica del pescador. Patología digestiva". Conferencia pronunciada no"VI Congreso de Medicina y Seguridad del Trabajo", Vigo, 1971.
"Hipótesis de trabajo para una posible vacuna anti-tumoral". XII Congreso Internacional del Cáncer. Buenos Aires, octubre 1978.
El XII Congreso Internacional del Cáncer en Buenos Aires", Conferencia pronunciada na Academia Médico-Quirúrgica de Vigo. Nadal 1978,
"La saudade, ¿un síndrome disnímico?. Discurso de ingreso na Sociedad de Médicos Escritores, 1975. Publicado en folleto por Ediciones Castrelos, Vigo, 1979.
LIBROS, CONFERENCIAS E COLABORACIÓNS LITERARIAS
Novelas policíacas, escritas baixo o seudónimo anagramático de Dr. Lázaro Evia: "El fracaso de Clayton", 1938. "A las cinco en punto", 1939. Editorial Letras. Zaragoza.
 |
| Dr. Lázaro Evia ( Darío Álvarez Blázquez) : "El fracaso de Clayton", 1938. |
Durante moitos anos escribíu no "Jornal de Noticias" de Oporto, do que era corresponsal, baixo a rúbrica xenérica de: "Aquí Vigo..."
Colaboróu nas revistas literarias e de pensamento: "Papeles de Son Armadans" de Camilo José Cela; "Vieiros" (México), "Historia y Vida", "Encrucillada", "Galicia", Buenos Aires, etc..
Tamén o fixo, co seu propio nome ou baixo seudónimos de "Vesícator", "Magister" e"Nemoroso", nos periódicos "Faro de Vigo", "El Pueblo Gallego", "Correo de Galicia, "La Voz de Galicia, "La Noche", e outros.
Publicóu no "Faro de Vigo", unha serie de traballos preconizando a creación de un Museo na Casa da Troya.
É digna de salientar a serie de artículos que publicóu na derradeira etapa da súa vida en"La Voz de Galicia", recollendo as súas propias vivencias da guerra civil, baixo o título de "Historias de fuxidos".
Tamén compre destacar a súa narración publicada na revista "Historia y Vida", tiduada "Historias de la retaguardia nacionalista·, que le valeu o segundo premio do certamen de relatos convocado pola devandita revista.
Ficaron inéditos e quedan pendentes de publicacións dous traballos interesantes: "Memorias de la cárcel", 1947, e "Memorias e Historias de un Médico del Ferrocarril".
Dictóu en diversos centros e datas conferencias en Galicia, Portugal, Madrid e Buenos Aires.
A morte chegóu ao seu carón cando tiña adiantada a redacción das súas "Memorias".
OUTRAS ACTIVIDADES ARTÍSTICAS
Pintóu ao óleo, con máis amor que asiduidade, e foi premiado en outono de 1952 con Medalla de Bronce pola súa obra "Corredoira", na II Exposición de Médicos Pintores Españoles, celebrada en Elche naquel ano. Con dito motivo foi nomeado membro da "Sociedad de Médicos Pintores".
Fixo, algunhas vegadas, crítica de pintura i escultura-
Deixóu inédita unha obra teatral titulada "Cuando se aprende a llorar".
DEPORTES
Amante das actividades deportivas-inda que non practicante, agás a caza e a pesca fluvial n súa mocedade- foi fundador do equipo de fúbol "Arenas de Tui" e directivo do Real Club Celta, sendo, asimesmo, médico de dito Club durante moitos anos.
BIOGRAFÍA POLÍTICA
Neto de Don Emilio Ávarez Giménez, Catedrático de Retórica e Poética do Instituto de Pontevedra e destacado militante do liberalismo galego, fillo de Darío Ávarez Limeses, médico y periodista, abnegado defensor das libertades humanas, polo que sufréu a morte en 1936, Darío gardóu, de xeito indeclinable, fidelidad á tradición galegista e democrática da familia.
Foi Presidente do Partido Galeguista de Tui e apoderado de dito Partido nas eleccións xenerais e no Plebiscito do Estado de Autonomía en 1936.
Socio fundador da Editorial Galaxia, viviu sempre a rente dos intelectuais que mantiveron aceso o lume do galeguimo político e cultural.
En 1947 foi detido e posto en prisión, en compaña dun escolleito núcleo de profesionais por pertenecer á UIL, ou "Unión de Intelectuales Libres".
 |
| Portada do Expediente da Causa de 1947, no que Darío Álvarez estivo preso no cárcere de Vigo cos escritores Francisco Fernández del Riego e Valentín Paz-Andrade, co avogado Roberto González Pastoriza, o médico Ramón Baltar e o rexistrador da propiedade Alejandro Otero por militaren na UIL (Unión de Intelectuais Libres).. |
En 1974-75 foi membro fundador da Xunta Democrática de Vigo e de Galicia.
No propio ano 1974 foi fundador do Movemento Socialista de Galicia (MSG), e logo, en razón da fusión diste núcleo con o PSG, pasóu a formar parte diste último colectivo, que deixóu en 1977, logo de participar activamente na campaña electoral do mes de San Xoán de aquel ano.
- https://tudensia.blogspot.com/2010/11/apuntes-para-unha-biografia-de-dario.html
- Méixome C.: (2017): A fuxida de Xerardo Álvarez Gallego https://pedogalinheiro.blogspot.com/2017/08/a-fuxida-de-xerardo-alvarez-gallego.html
- Méixome, C. (2017): O espreitador. https://pedogalinheiro.blogspot.com/2017/11/o-espreitador_64.html
- Méixome C. (2020): A PERSECUCIÓN FRANQUISTA NO BAIXO MIÑO. Tres cabaleiros españois e unha consideración previa. https://www.nosdiario.gal/articulo/memoria/cabaleiros-espanois-consideracion-previa/20201229214212112727.html
.jpg)
