Sobre la atención a la salud mental en Galicia: declaración suscrita por el Movemento Galego da Saúde Mental

A Asemblea da Saúde Mental de Galicia denuncia o grave deterioro da asistencia pública nesta área e sinala que “non hai plan nin proxecto nin traxectoria de futuro”, debido á suspensión do Plan Autonómico de Saúde Mental. 280 profesionais promoven o Movemento Galego de Saúde Mental para denunciar que os recursos "non se usan de forma axeitada"(http://praza.com/falase/20567/)

http://www.lavozdegalicia.es/noticia/sociedad/2014/03/21/denuncian-franco-deterioro-atencion-salud-mentaldato/0003_201403G21P27991.htm

SOCIEDAD

Denuncian un «franco deterioro» en la atención a la salud mental

Profesionales, pacientes y asociaciones de Galicia lo achacan a la crisis

JOEL GÓMEZ

Santiago / La Voz  21 de marzo de 2014  05:00

El estado de la atención sanitaria y social a la salud mental en Galicia está «nun proceso de franco deterioro», y los datos disponibles sobre su situación «debuxan unha realidade asistencial na que se salientan feitos inaceptables». Así comienza una declaración suscrita por el Movemento Galego da Saúde Mental, presentada en Santiago.

Apoyan el documento 282 profesionales (28 psiquiatras, 33 psicólogos, 46 enfermeros, 27 especialistas en formación, trabajadores sociales, terapeutas ocupacionales y otros), casi un tercio de quienes ejercen en el sistema público de salud mental en la comunidad. Y la Asociación Galega de Defensa da Sanidade Pública, la Asociación de Profesionais de Drogodependencias e outras Adiccións, la Asociación Galega de Medicina Familiar e Comunitaria, el Colexio Oficial de Psicoloxía de Galicia, los sindicatos CIG y CC.OO., y las asociaciones Solidarios Anónimos, Fonte da Virxe de Santiago, Asdan y Xaruma de Vigo, y Dédalo de A Coruña (especializada en la atención de menores).

Miguel Anxo García, psicólogo del Clínico de Santiago y portavoz del Movemento, relaciona la situación con la crisis y el «progresivo proceso de deterioro económico e empobrecemento da poboación» que supone. Recuerda que en el 2010 la OMS «sinalaba que había que estar alerta sobre a problematica de saúde mental dada a crise», pero no se actuó.

Así, notan un incremento de problemas graves. Aumentaron los suicidios un 11,3 % en España entre el 2011 y el 2012, hasta 75 casos por millón de habitantes. En Galicia la incidencia es superior: 131 casos en la provincia de A Coruña, 161 en Lugo, 118 en Ourense (la única en la que descendió la cifra) y 91 en Pontevedra, siempre por millón de habitantes.

Además, el 40 % de las personas sin hogar se estima que presentan problemas de salud mental y sobre la mitad precisarían tratamiento. El volumen de este colectivo también crece, agrega García. Las depresiones y otros trastornos y alteraciones psíquicas se mantienen elevados, y la distancia entre la primera cita de quienes demandan asistencia y las consultas sucesivas es tan grande «que fai dubidar que existan proxectos terapéuticos con moitos doentes», indica la entidad.

La situación se agrava porque se estima que más de 27.000 personas con problemas de salud mental no se benefician del sistema de atención a la discapacidad, a pesar de que deberían acceder al mismo. Y solo un 5 % de pacientes del colectivo trabajan, con más de 2.000 demandantes de empleo.

Recursos infrautilizados

Las personas con problemas mentales tienen limitaciones para su vida diaria, dificultades para su integración social, y provocan sobrecarga familiar, indica. Faltan profesionales para su asistencia, lo que provoca que no se cubran bien los turnos, y lo relacionan con el incremento de agresiones al personal.

En las unidades de hospitalización de pacientes agudos de los servicios de psiquiatría de los hospitales generales gallegos hay «entre un 20 e un 30 % de camas sen ocupar, o que resulta chamativo polas necesidades existentes», sostiene García. Hay dificultades de acceso a servicios de rehabilitación psiquiátrica, sobre todo de las personas sin hogar. Y en las urgencias de los hospitales estos casos se tratan y dan de alta, pero se vuelven a descompensar y regresan reiteradamente, señala.

El Movemento Galego reprueba que no exista normativa actualizada que regule esta asistencia, tras suspenderse el Plan Galego de Saúde Mental del 2006. Anuncia que estudiarán las necesidades de cada área sanitaria, elaborarán propuestas, y se movilizarán si es necesario para conseguirlas.

+++++++++++++++++

+++++++++++++++++++++

MÁIS DE 280 PROFESIONAIS PROMOVEN O MOVEMENTO GALEGO DE SAÚDE MENTAL

En Galicia entre 70.000 e 80.000 persoas padecen trastorno mental grave e unhas 40.000 non teñen acceso á atención á dependencia

http://www.galiciahoxe.com/vivir-hoxe-galicia/gh/mais-280-profesionais-promoven-movemento-galego-saude-mental/idEdicion-2014-03-21/idNoticia-859307/

SANTIAGO. EP

A- A+

Máis de 280 profesionais, así como organizacións de familiares e afectados e sindicatos como CIG e CC.OO., promoven o Movemento Galego de Saúde Mental co fin de denunciar que os recursos desta área "non se usan de forma axeitada" e tratar de "cambiar a situación preocupante" ao respecto na Comunidade de Galicia.

Así explicouno, nunha rolda de prensa previa a unha asemblea celebrada este xoves, o voceiro do Movemento Galego da Saúde Mental, Miguel Anxo García Álvarez, psicólogo clínico do Complexo Hospitalario Universitario de Santiago, que recordou que en decembro se levou a cabo unha asemblea en Galicia para elaborar unha declaración sobre a situación da saúde mental co fin de "cambiar unha situación moi preocupante" neste ámbito.

Entre as cuestións que destaca o movemento, inclúese a "carencia de información oficial" sobre saúde mental en Galicia, así como a falta "dun plan, un proxecto ou unha traxectoria de futuro".

A iso, suman a "limitación de acceso aos recursos". Ao respecto, denuncian que entre un 20 e un 30 por cento das camas de hospitalización psiquiátrica están sin ocupar "en períodos prolongados", o que impide que os pacientes se poden beneficiar destas.

Tamén inciden na "distancia entre consultas sucesivas" debido a que, segundo explicou o voceiro do Movemento, "hai unha a súa saturación", o que provoca que en vez de ver o paciente nun par de semanas non haxa oco ata dentro de varios meses, o que, ao seu xuízo, "crea unha situación de risco e incrementa a inseguridade dos pacientes". E engade que iso, ademais, leva consigo "perda da potencialidade" do profesional "de ser útil" e "perde o seu valor".

CARENCIA DE RECURSOS

O Movemento Galego dá Saúde Mental incide na "carencia de recursos" existentes sumado a que os que hai e "non se están a usar coa capacidade que teñen", aludindo a unidades de hospitalización de agudos, de rehabilitación e residenciais.

Tras criticar o "uso inaceptable" deses recursos, insistiu García Álvarez en que se "limitan os dereitos asistenciais destas persoas", imposibilitando, segundo sostivo, que accedan a certos recursos.

Segundo os datos facilitados, en Galicia calcúlase que entre 70.000 e 80.000 persoas padecen trastorno mental grave e entre 27.000 e 41.000 non poden acceder "aínda ao sistema de atención á dependencia ao que teñen dereito".

Miguel Anxo García fixo, ademais, fincapé no incremento da taxa de suicidios en Galicia, feito que, segundo dixo, "non se pode separar da crise" económica. Así, sinalou que de 2011 a 2012 se pasou dun taxa na provincia de A Coruña de 11,7 a 13,1; en Lugo, do 13,4 ao 16,1; e en Pontevedra, do 85 a 9,1; mentres que na de Ourense se reduciu do 12,9 ao 11,8.

POLÍTICAS PROACTIVAS

Deste modo, o Movemento Galego da Saúde Mental, no que está representado un terzo do sector, segundo destacou García, considera que a "cuestión grave" actual require de "políticas proactivas" e lamentou que estas non se implementar ata a data.

Ademais, comentou que, ata que concluíran a análise da situación da saúde mental e "teña algo que contar" á Consellería de Sanidade, se porán en contacto co departamento sanitario da Xunta para transmitirllo.

Na declaración do Movemento presentada este xoves no aulario anexo ao Hospital Clínico, o colectivo pon de manifesto que ante o "proceso de franca deterioración" da saúde mental en Galicia, ámbito no que "se carece de planificación", segundo incide, apostan por "deter a deterioración na atención á saúde mental e lograr os recursos sanitarios e sociais necesarios".

Tamén o Movemento avoga por "comprometer a todos os sectores e axentes implicados na defensa da mellor atención sanitaria e social aos pacientes e as súas familias"; ademais de "ofrecer alternativas á situación, elaboradas coa participación de todos os afectados e integrando ás diferentes experiencias e visións sobre os problemas de saúde mental".

PROPOSTAS

Para iso, propoñen analizar a situación de cada área sanitaria; elaborar propostas de mellora; información á poboación; promover o compromiso, a participación e a mobilización; defender o público; e esixir o respecto aos dereitos democráticos, sociais e sanitarios.

Con eses obxectivos, o Movemento Galego dá Saúde Mental destaca que inicia o seu percorrido "para reclamar o respecto ao dereito á saúde, para defender a sanidade e para protexer a saúde mental da comunidade".

+++++++++++++++++++++++++++