Día Mundial de Concienciación sobre el Delirium.
https://www.deliriumday.com/
https://deliriumnetwork.org/
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
Medicina gráfica no CHUO para dar a coñecer o delirium ou síndrome confusional ligado á hospitalización do maior
Pese a ser aínda moi descoñecido, este trastorno afecta a entre o 20 e 40% dos maiores de 65 anos ingresados
12 de Marzo de 2025
O delirium, ou síndrome confusional agudo, é un trastorno que afecta entre o 20 e o 40 por cento dos pacientes maiores de 65 anos hospitalizados, moi especialmente cando este ingreso é urxente. Pese á súa alta incidencia é aínda moi pouco coñecido por profesionais sanitarios e pola poboación xeral, polo que, coincidindo co seu día mundial, o Hospital Universitario de Ourense presentaba hoxe o comic-guía “Delirium: unha confusión inesperada”, novidosa iniciativa de difusión que se sirve deste formato de demostrada eficacia para facilitar a comunicación sanitaria.
No acto de presentación participaban o xerente da Área Sanitaria de Ourense, Verín e O Barco, Santiago Camba; Santiago Camba; así como os autores e membros do grupo Alerta Delirium, e o deputado de Representación Institucional da Deputación, Rosendo Fernández.
O cómic foi promovido por Pablo López Mato, autor e redactor, especialista do Servizo de Medicina Interna e membro do Grupo Multidisciplinar Alerta Delirium, do Hospital Universitario de Ourense, e Paula González Moral, ilustradora e coguionista deste traballo como parte do seu traballo de fin de Grao en Medicina, no que obtivo a máxima cualificación. A nova publicación ven de ser editada grazas á colaboración dá Deputación Provincial de Ourense.
Confusión, axitación, postración, desorientación ou delirios son algúns dos síntomas dun episodio moi frecuente nos maiores hospitalizados. O Delirium, ou Síndrome Confusional Agudo, ás veces pode confundirse con signos de deterioro cognitivo ou delirium tremens, asociado ao alcoholismo, xa que ten síntomas comúns. A prevención e abordaxe precoz ante os signos de alarma poden ser a clave ante un proceso no que o tratamento farmacolóxico pode servir de apoio cara algún dos síntomas, pero non é a resposta.
Medicina gráfica como vehículo informativo
Conscientes desta problematica, máis frecuente en Ourense derivada do perfil poboacional da provincia, hai cinco anos constituiuse un grupo de traballo multidisciplinar “Alerta Delirium”, formado por profesionais dos Servizos de Medicina Interna, Psiquiatría e Medicina Intensiva para o fomento da prevención, diagnóstico e intervención precoz. Obxectivos nos que a difusión é clave.
O doutor López Mato, promotor e coguionista da publicación, salienta que “este cómic ten como obxectivo visibilizar e dar a coñecer esta grave problemática, aínda pouco coñecida e que trata de contar a través das súas viñetas a historia dunha paciente, que comeza a mostrar signos desta síndrome. Pretendemos con isto e salientar da importancia do acompañamento familiar e da concienciación do persoal sanitario para poder detectar a tempo os signos e síntomas desta condición”.
Unha confusión aguda e inesperada no ingreso
O estado confusional agudo, ou delirium, é un trastorno que aparece nas persoas maiores hospitalizadas, e pode ter graves repercusións sobre a saúde, incluíndo a dependencia funcional e, nalgúns casos, a morte. O paciente pode presentar axitación ou inquedanza, postración ou agresividade, desorientación, non ser capaz de entender as indicacións que se lle fan, ver cousas que non están, pensar cousas que non son reais, estar somnolento polo día e non durmir pola noite. Ademais, ten a particularidade de flutuar, alternando períodos de relativa lucidez con outros de total desorientación.
Os factores de risco increméntanse coa idade a partir dos 65 anos e o deterioro cognitivo previo, afectando especialmente a aqueles pacientes ingresados con fracturas de ósos longos (fémur, tíbia, húmero, etc…) infeccións e con polimedicación. O risco aumenta no caso dos ingresos nas unidades de Coidados Intensivos, onde a incidencia deste síndrome pode incrementarse ata o 70% dos pacientes de idades avanzadas.
Este estado confusional pode durar unhas horas, reverter coa volta ao fogar ou facerse crónico, o que sucede nun 20 ou 30% dos casos. Para evitar esta última consecuencia é clave actuar nos tres primeiros meses, tanto no hospital como na casa, tomando medidas para reorientar ao paciente e revertir reverter a confusión.
Previlo ou reverter a confusión
A nivel clínico, dentro do hospital, ademais de tratar as causas subxacentes ou que ocasionaron o ingreso, hai medidas xerais que se sabe axudan a reducir as posibilidades de aparición do delirium, ou acurtan a súa duración., como manter unha correcta hidratación, estimular o hábito intestinal e a micción, e moi especialmente garantir que teñan acceso as súas lentes e ou audífonos, cando os precisen, que podan ter o seu reloxo ou telo á vista, que podan moverse e deambular, controlar a dor, manter os ciclos de sono-vixilia -evitando sestas diúrnas-. Todo elo son factores protectores fronte a síndrome confusional.
Na loita contra este risco para os anciáns tamén é fundamental o papel da familia ou coidadores, facilitando a orientación coa presenza de obxectos familiares na habitación como fotografías, roupa de casa, zapatillas… que poden axudar ao paciente a situarse. Lembrarlle o día ou a hora, onde e porqué está no hospital, tentando manter un ambiente de tranquilidade e calma, na procura de reducir o medo ou ansiedade do paciente: Identificarse ao entrar na habitación, manter contacto físico, falarlle usando un ton tranquilizador, e darlle información frecuente e clara de cada intervención ou actividade, chamalo polo seu nome…
Tamén é importante evitar estímulos indesexados ou desagradables. Para elo é importante respectar o seu descanso e rutinas, manter os ciclos de luz- oscuridade (mantendo sempre un pequeno punto de luz que non moleste á noite) evitar o ruído, e limitar as visitas a familiares ou coidadores directos, sempre priorizando a presenza dun coidador ou achegado cando sexa posible, xa que este é un dos factores clave para conseguir reducir o risco de aparición do delirium.
Difundir e concienciar
O grupo de traballo de Ourense “Alerta Delirium”, está formado entre outros polos internistas Juan José Soler, Pablo López e Ana Latorre; os psiquiatras Ignacio Gómez-Reino, David Simón, Sandra Rodríguez Ramos; os intensivistas Jesús Priego e Estefanía Prol, en moitos momentos co apoio dos residentes destas tres especialidades.
Nestes cinco anos o grupo leva desenvolvido diferentes iniciativas de difusión entre o colectivo profesional tanto na nosa área como a nivel nacional e internacional, co obxectivo de xerar estratexias multidisciplinares, entre as distintas profesións do sector hospitalario e noutros niveis asistenciais en coordinación cos equipos de atención primaria e traballo social, claves para un mellor tratamento destes pacientes e o seu seguimento unha vez retornan a domicilio.
Para conseguir estes propósitos elo, en Ourense estanse elaborando distintas guías e protocolos de actuación, tanto para profesionais como familias, co obxectivo de concienciar ao persoal e aos familiares dos pacientes, na iniciativa común de mellorar a súa detección e tratamento, na convicción de que ata o 40% dos casos se poderían previr.
Dentro da batería de actuacións que se están a coordinar desde o grupo ourensán, un dos primeiros a nivel nacional en abordar esta problemática, a primeira será avaliar a incidencia real do síndrome na nosa Área, traballo que permitirá contar cun rexistro de casos e avaliar as súas causas para avanzar nas medidas preventivas e protocolos de seguimento dos pacientes.
Igualmente o grupo está contacto coa reducida comunidade profesional implicada no diagnóstico e tratamento a nivel internacional, entre os que hai que destacar a Dra. Sharon Inouye, pioneira na investigación de Deliriun, directora do Centro do Envellecemento do Cerebro, do Marcus Institute for Aging Research Hebrew SeniorLife, da Cátedra da Familia Milton e Shirley F. Levy e profesora de Medicina na Facultade de Medicina de Harvard, ademais de editora xefe de Medicina Interna da prestixiosa revista JAMA , unha das primeiras en alertar da súa problemática e do necesario enfoque dos factores de risco desde unha perspectiva non farmacolóxica.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
